राष्ट्रपतिको निर्वाचन २५ फागुनमा गर्ने आयोगको तयारी
सुशासन नेपाल
काठमाडौं । निर्वाचन आयोगले राष्ट्रपति निर्वाचनको तयारी थालेको छ । सभामुख र उपसभामुख चयनसँगै दलहरूको ध्यान राष्ट्रपतिमा केन्द्रित भएका वेला आयोगले २५ फागुनमा चुनाव गर्ने तयारी थालेको हो । राष्ट्रपति तथा उपराष्ट्रपतिको निर्वाचनसम्बन्धी ऐनले पदावधि सकिनुभन्दा कम्तीमा एक महिनाअघि निर्वाचन गर्नुपर्ने व्यवस्था गरेको छ । वर्तमान राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारी २९ फागुनमा निर्वाचित भएकाले ऐनअनुसार २९ माघभित्र निर्वाचन भइसक्नुपर्छ ।
तर, आयोगले राष्ट्रपति भण्डारीको कार्यकाल सकिनुभन्दा चार–पाँच दिनअघि मात्रै निर्वाचन गर्ने गरी तयारी थालेको हो । संविधानले दुईजना राष्ट्रपति परिकल्पना नगरेको, ऐन–संविधानसँग बाझिएको र अगावै निर्वाचन गर्दा प्रत्येकपटक एक महिना राष्ट्रपतिको पदावधि घट्दै जाने भन्दै आयोगले कार्यकाल सकिने वेला नै निर्वाचन गर्ने जिकिर गरेको छ ।
संविधानमा राष्ट्रपतिको कार्यकाल पाँच वर्ष भनिएको छ । तर, धारा ६२ (७) मा राष्ट्रपतिको निर्वाचन र तत्सम्बन्धी अन्य व्यवस्था संघीय कानुनबमोजिम हुने पनि उल्लेख गरिएको छ । कानुनले एक महिना अगावै भने पनि यो संविधानसँग बाझिएको जिकिर आयोगको छ ।
निर्वाचन आयुक्त रामप्रसाद भण्डारी संविधानले राष्ट्रपतिको कार्यकाल पाँच वर्ष भनेको र दुईजना राष्ट्रपति परिकल्पना नगरेकाले आयोगले २५ फागुनतिर निर्वाचन गर्ने गरी तयारी अगाडि बढाएको बताए । मिति घोषणा गर्न सोमबार प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डसँग प्रमुख आयुक्त दिनेश थपलियाले छलफल गरेको र मंगलबार महान्यायाधिवक्ता, गृहसचिव र कानुन सचिवसँग परामर्श गरिने उनले जानकारी दिए ।
आयोगका पदाधिकारीहरूले भने आयोगको काम कानुन कार्यान्वयन गर्ने भएको र कानुनअनुसार २९ माघभित्रै निर्वाचन गर्नुपर्ने तर्क अघि सारेका छन् । कानुनमा त्रुटि भए संशोधन गर्ने काम संसद्को भन्दै प्रचलित व्यवस्थाअनुसार २९ माघभित्रै निर्वाचन गर्नुपर्ने भए पनि समय गुजारिएको उनीहरूको भनाइ छ । एक पदाधिकारी भन्छन्, ‘कानुनअनुसार हुनुपर्ने माघभित्रै हो । तर, तयारी गर्न महिना दिन लाग्ने भएकाले अब सम्भव छैन ।’
तर, प्रमुख प्रतिपक्षी कांग्रेसले समयमै राष्ट्रपतिको निर्वाचन गर्न सरकार र आयोगको ध्यानाकर्षण गराएको छ । सोमबार कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवानिवास धुम्बाराहीमा बसेको पदाधिकारी तथा पूर्वपदाधिकारी बैठकले सरकार र निर्वाचन आयोगलाई समयभित्रै निर्वाचन सम्पन्न गर्न दबाब दिएको छ । बैठकमा राष्ट्रपति निर्वाचनको मिति तोक्न भइरहेको ढिलाइका विषयमा छलफल भएको थियो ।
